XX. mendeko Euskararen Corpus estatistikoa

Testuingurua

15.8. -TZEA Formaren aldetik begiratuta, kasu absolutuko singularrean doa aditz izena, hau da, amplt;TZEAampgt; eta, bestetik, ukan, eduki, egin eta ba- baiezpen aurrizkia eduki edo ukan aditzen forma jokatuei loturik.

Aditz izena, aditz iragangaitzarena edota iragankorrarena izan daiteke.

Lehenbiziko bien eginkizuna, hau da, -TZEA + ukan, eduki perifrasi multzo hauena, agindu-nahikunde edo erregua adieraztea da, baina halako testuinguru berezietan, hala nola:
(100) a. autoen prezioak gora egin omen du: lehenago erostea zuen
b. oraindaino alferra izan dela? Orain lan egitea du
c. (Josetxo, 236.orr.)
d. (Diego de Alzo, Estudio sobre el euskera hablado, 60.orr.).

Beste batzutan ekintza burutua adierazten du:
(101) a. (Duvoisin, Laborantzaco liburua, 186. orr.)
b. (Josetxo, 182. orr.)
c. (Duvoisin, Laborantzaco liburua, 129. orr.).

Horiek ez dira emankorrak, idiomatikoak baizik.

Esakera gisa erabiliak daude, bi aditz horietaz kanpo ez baitago besterik.

Ondoko adibideotan ikusten denez, -TZEA + egin perifrasia ere agertzen da:
(102) a. (Lizardi, Hitz lauz,)
b. ikusi al duzu Pello? Bai, oraintxe irtetea egin du.

Orduan, aditz izenak adierazten duen ekintza hori burutu berria, oraindik orain egina dela adierazten digu perifrasi multzo horrek.

-TZEA aditz izen hori absolutu mugatu singularrean doa (...).